GROTESKOWE WARIACJE

Groteska jest wizualną i intelektualną hybrydą. Powstaje na styku dwóch odrębnych światów, a fakt ten determinuje jej dziwaczność i pozorny irracjoznalizm. Pozorny, bowiem głębsze przyjrzenie się groteskowym kompozycjom odsłania przed nami istotę złożonej natury rzeczywistości, która rzadko bywa jednorodna i w pełni dookreślona.

Prace wybrane na wystawę można podzielić na trzy grupy. Pierwszą stanowią grafiki, których kompozycja nawiązuje do klasycznych reguł groteski antycznej. Zachowując symetrię układu form, zwielokrotniają one wizerunek przedmiotów lub osób, przesuwając się z obszaru reprezentacji ku nieskrępowanej kreacji, odrealaniając to, co rzeczywiste i przenosząc odbiorcę w świat wyimaginowany, który nie poddaje się regułom powszedniości. Do drugiej należą prace cechujące się hybrydowymi połączeniami, ukazujące oczom odbiorcy ani to, ani tamto, lecz właśnie owo pomiędzy, które wynika z połączenia odrębnych rzeczywistości i świadczyć może
o rozmachu artystycznej fantazji, dostraczając jednocześnie zaskakująco celnych wypowiedzi o współczesnym świecie, broniącym się w duchu postmodernizmu przed jasnymi podziałami i raz na zawsze domkniętymi definicjami. Trzecia grupa prac reprezentuje groteskę intelektualną, której geneza tkwi w tradycji literackiej i którą cechują nieoczekiwane zderzenia nastrojów, języków wypowiedzi, form i symboli. Prace należące do tej grupy mają także charakter wypowiedzi politycznej, najczęściej w duchu krytycznym, przy czym ich krytycyzm komunikowany jest nie wprost, lecz wynika z umiejętnego zestawienia wizerunków zaczerpniętych z popkultury
z fragmentami przekazów dokumentalnych i symboli reprezentujących porządek władzy.

Groteska jako forma wizualna i groteskowość jako cecha kultury splatają się ze sobą w przestrzeni wystawy zapraszając odbiorcę do wkroczenia w świat niekiedy przerażający, bywa, że zabawny, nieodmiennie jednak atrakcyjny. Można się w nim zagubić, można się w nim zanurzyć, ale nie można pozostać wobec niego obojętnym. Początkowy uśmiech zastyga niekiedy na ustach, gdy spod warstwy ekspresyjnych form i fantastycznych zestawień przebije się do świadomości odbiorcy istota przekazu. Groza, niepewność, niejednoznaczność, które cechują groteskę, wydają się z każdym dniem coraz bardziej charakteryzować  rzeczywistość, w której żyjemy. Kto wie, czy groteska nie stanie się w tej sytuacji narzędziem terapeutycznym, wydobywającym nas z utartych schematów i pozwalającym spojrzeć na nas samych
z mniej oczywistej strony.

Marta Anna Raczek-Karcz – kuratorka wystawy

Artyści

Marek Basiul

Briar Craig

Yuji Hiratasuka

Naoi Ishiyama

Nakai Katsuro

Marget Kohler-Heilingsetzer

Jerzy Mazuś

Predrag Mikalacki

Atsuo Sakazume

Tomiyuki Sakuta