Wystawa 50/50 prezentuje wybór prac laureatów Grand Prix Międzynarodowego Biennale i Triennale Grafiki z lat 1966–2015 oraz artystów światowej sławy. Na ekspozycji prezentowane są również prace uhonorowane nagrodami równorzędnymi, regulaminowymi, fundowanymi oraz wyróżnieniami. Artyści reprezentują wyraziste postawy twórcze, poszukującą awangardę oraz spojrzenie z pozycji outsidera. Prace eksponowane na wystawie wpisały się w rozwój sztuk graficznych i poszerzyły ich granice o nowe doświadczenie i technologie. Stanowią zarazem unikatową kolekcję o niezwykłej urodzie i kulturze graficznego warsztatu. Oryginalność koncepcji artystycznych oraz różnorodne perspektywy oglądu współczesności sprawiają, że wystawa stanowi zapis pół wieku rozwoju grafiki oraz ewolucji Biennale i Triennale Grafiki w Krakowie w kontekście międzynarodowym. 50 wybranych prac wpisuje się w 50 lat imprezy.

Biennale oraz Triennale zawsze oddychało teraźniejszością, a świat i czas odbiły na nim swoje piętno. Jego żywiołem jest tworzenie, intensywność przeżycia i uniwersalność. Wydarzenia, polityka, życie oraz refleksja powracają w grafice od lat. Prace można odczytywać w kontekście wydarzeń historycznych i społecznych, można również kontemplować postawy twórcze i warsztat artystów, ich krąg zainteresowań i podjęty temat. Kontakt z artystą i jego światem jest na wystawie najważniejszy.

Wystawa oparta jest na klasycznej opozycji czerni i bieli, światła i cienia, kreski i plamy, lekkości i masy, abstrakcji i figuracji. Na opozycji eksta- i introwertyzmu, indywidualizmu oraz postawy prospołecznej. Tych kontrastów i dramatycznych napięć jest więcej. Jest również kolor. To kolor znaczący odsyłający w świat metafory, ukrytych treści, osobistych skojarzeń ale i archetypu.

Dotknięcie abstrakcji geometrycznej przełamywanej wpływającym w kadr niebem w kompozycji Kumi Sugaï jest spotkaniem z zagadką ludzkiej egzystencji. Walter Valentini kontempluje geometrię wieczności zestawiając ją z szorstką, chropowatą strukturą. Napięcie dramatyczne w grafikach sięga zenitu, światło żłobi głębokie szczeliny w sfakturowanych płaszczyznach papieru. Ukryte, przemawia znakiem, leciutką złotą linią, szeptem. Gwałtownym przełamaniem i dynamiką operuje Günter Dollhopf, doprowadzając opracowanie matrycy do granic jej fizycznych możliwości. Przejście, przebicie się na drugą stronę, destrukcja, mocne kontrasty czerni, bieli, struktur to wyraz krańcowych emocji. To również szukanie wolności, pragnienie wyzwolenia.

Mersad Berber i dramat Jugosławii są zawsze obecne w pamięci Triennale. Alegoria to jedna z najważniejszych prac w kolekcji SMTG. Łączy w sobie ważką tematykę, opowiada w sposób metaforyczny o tragedii w sercu Europy. Uwagę przykuwają figuratywne motywy, dekonstrukcja postaci, ale najwspanialsze jest płynące z wewnątrz mistyczne światło. Światło z otwartego na inną rzeczywistość okna. Liliana Porter oraz jej intymny świat to kolaż wspomnień, momentów zapamiętanego życia i próba samookreślenia. Otwarte pudełko i Niebieski statek to opowieść o trwaniu. Trwaniu pomimo przeciwności, trwaniu zbudowanym na okruchach życia, które bronią dostępu do intymnego świata i chronią przed automatyzacją egzystencji, jej trywialnością i zbanalizowaniem.

Poetą grafiki jest Getulio Alviani, którego finezyjne op-artowskie litografie ujmują wdziękiem i hipnotyzującą kompozycją. Lekkość i powściągliwość, wrażenie migotania sprawiają, że prace niemal unoszą się i drżą w przestrzeni. Przestrzeń mistyczna w serigrafii Toshihiro Hamano otula złotem formę abstrakcyjną, stanowiącą swobodną interpretację kompozycji rzeźbiarskiej Michała Anioła. Poranek jaśnieje, a człowiek i przestrzeń stają się jednością.

Eksponowane prace przemawiają uniwersalnym językiem graficznego obrazowania. W grafice gubią się granice, przekraczane są historyczne, mentalne i kulturowe progi. Porozumienie ponad czasem i przestrzenią to klamra spinająca ekspozycję. Pozostaje czysta sztuka. Pozostają wartości.

50 grafik 32 artystów eksponowanych na wystawie pochodzi z kolekcji Stowarzyszenia Międzynarodowe Triennale Grafiki w Krakowie.

Monika Wanyura-Kurosad
Kurator wystawy

Artyści

Getulio Alviani, Jiří Anderle, Renata Basile de Silva, Mersad Berber, Albín Brunovský, Alan Davie, Riko Debenjak, Vladimír Gažovič, Günter Dollhopf, Marc Frising, Toshihiro Hamano, Hans Hamngren, Herman Hebler, Per Kleiva, Ingo Kirchner, Thavorn Ko-Udomvit, Elvyra Katalina Kriaučiūnaitė, Ingrid Ledent, Peter Milton, Roman Opałka, Liliana Porter, Hannes Postma, Vjenceslav Richter, Mary Schina, Emil Schumacher, Kumi Sugaï, Antoni Tàpies, Joe Tilson, Gérard Titus-Carmel, Art Werger, Walter Valentini, Emilio Vedova.